Vanaf juli 2023 herdenken wij de geschiedenis en de gevolgen van de slavernij. Met de tentoonstelling "Famiri Familie" willen het Nationaal Archief Suriname en Stadsarchief Amsterdam bijdragen aan deze herdenking door nieuwe verhalen, andere perspectieven en alternatieve geschiedenissen te vertellen. Ook bieden we een plek om samen te komen, te praten en ongemakkelijke gesprekken aan te gaan.
Wie zich bezighoudt met de geschiedenis van Suriname en Amsterdam, kan niet om het slavernijverleden heen. De stad Amsterdam was vanaf het midden van de 17de eeuw tot de officiële afschaffing van slavernij in 1863 nauw betrokken bij de trans-Atlantische slavenhandel en slavernij in Suriname. Vanaf de vroege zeventiende eeuw zijn Suriname en Amsterdam nauw met elkaar verbonden door kolonisatie, slavernij en uitbuiting. Maar ook door trans-Atlantische persoonlijke en familiebanden. De archieven in Suriname en Amsterdam herbergen de weerslag van deze geschiedenis.
(Borderel plantage Hazard; Staat van tegemoetkoming plantage Hazard)
In de tentoonstelling, die tegelijkertijd in Suriname en Amsterdam te zien is, wordt de gezamenlijke en tegelijkertijd pijnlijke geschiedenis van Amsterdam en Suriname verteld aan de hand van zeven verhalen over trans-Atlantische families. De verhalen in de tentoonstelling zijn het resultaat van onderzoek in beide archieven.
Famiri Familie biedt de mogelijkheid een gezicht te geven aan een grotere abstracte geschiedenis. Door familieverhalen worden de onderlinge relaties zichtbaar, ontstaat een gelaagd beeld van het dagelijks leven, en is er ruimte voor nuance en complexiteit. Behalve verhalen over de wreedheid van de slavernij worden ook verhalen centraal gesteld over vindingrijkheid, veerkracht en overleving. Met deze tentoonstelling en een publieksprogramma willen wij het publiek meer inzicht geven in de beladen, pijnlijke en gedeelde geschiedenis die Suriname en Amsterdam delen en onderzoek naar deze geschiedenis stimuleren.
Over de tentoonstelling
De tentoonstelling bestaat uit 7 historische verhalen en een mini-documentaire. Die zijn door onderzoekers van het Nationaal Archief Suriname enStadsarchief Amsterdam opgediept uit hun eigen archievenen uit collecties van particulieren. Ook hebben de onderzoekers nazaten van de families, die zij in hun archieven tegenkwamen, opgespoord en opgezocht. De verhalen die zij konden vertellen over hun familiegeschiedenis zijn ook in de tentoonstelling verwerkt. Veel verhalen zijn tot stand gekomen in een tijd waarin slavenhandel en slavernij, kolonialisme, gedwongen migratie en uitbuiting realiteit waren. Toch gaan ze vooral over vindingrijkheid, veerkracht, overleven en verzet.
Bijzondere blik op de geschiedenis
Door de geschiedenis door de ogen van familiete laten zien, krijgt de bezoeker een bijzondere blik op de geschiedenis. Ook de betekenis van famiri blijkt ingewikkeld. Want wat betekent famiri als de banden met je bloedverwanten en geboortegrond met geweld worden verbroken? Als je al dan niet vrijwillig aanboord gaat van een zeilschip of oceaanstomer, wie neem je dan in vertrouwen? Famiri Familie geeft een gezicht aan de geschiedenis.
Surinaams-Amsterdamse co-productie
De kleurrijk vorm gegeven installatie "Famiri Familie" is het resultaat van een unieke samenwerking tussen de medewerkers van het Nationaal Archief Suriname en Stadsarchief Amsterdam. De getoonde verhalen komen uit de eigen collecties en uit particuliere collecties, en zijn in nauw overleg samengesteld. Deze bundeling van krachten heeft gezorgd voor een meerzijdig vernieuwend perspectief op de eeuwenoude banden tussen Suriname en Amsterdam.
(van links naar rechts: Amos, Rebekka, Emma en Mark)
Audiotour en mini-documentaire
Op de tentoonstelling is een mini documentaire te zien over de Surinaamse familie Frijmersum die gevormd werd door de Koloniale Wereldtentoonstelling in Amsterdam in 1883. Bij de tentoonstelling is een audiotour in het Nederlands en in het Sranantongo te beluisteren.