Op dinsdag 26 november verzorgde dr. Coen van Galen, historicus aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en projectleider van de Historische Database Suriname en Curaçao (HDSC), een boeiende lezing over “Petrus Frederik Bijderhand: held, slaafgemaakte, slavenhouder. De strijd van een Surinaamse held om los te komen van de slavernij”. Tijdens deze lezing vertelde dr. van Galen het aangrijpende verhaal van Petrus Frederik Bijderhand, ook wel bekend als Kwakoe, een slaafgemaakte die ondanks zijn omstandigheden zijn vrijheid wist te verwerven.
Petrus Frederik Bijderhand was geen gewone slaaf die op de plantages werkte, maar een visser die in Paramaribo woonde. Hij werd ingehuurd om vissen te vangen en deze te verkopen op de markten van Paramaribo. In 1839 redde hij zes lotgenoten tijdens een dramatisch bootongeluk, een heldendaad die zijn vrijheid ‘verdient’. Als beloning voor zijn moed werd hij vrijgelaten, en zijn bevrijding werd zelfs geregistreerd in het slavenregister. Dr. van Galen wees erop dat dit uniek is, aangezien dergelijke gegevens over daden van slaafgemaakten zelden voorkwamen in de slavenregisters.
Hoewel Bijderhand zijn vrijheid had verworven, eindigde zijn verhaal niet bij zijn emancipatie. Na verloop van tijd werd hij zelfs slavenhouder, hetgeen zijn leven in een ander licht plaatst. Dit toont aan hoe complex de gevolgen van slavernij waren en hoe deze het leven van individuen op verschillende manieren vormde. Het verhaal van Bijderhand benadrukt de paradoxen en conflicten waarmee slaafgemaakten in Suriname te maken hadden, en hoe zelfs zij, ondanks hun vrijheid, soms in het systeem van slavernij verstrikt raakten.
Dr. van Galen besprak ook het belang van genealogisch onderzoek en gaf waardevolle tips over hoe men zelf in de archieven van het Nationaal Archief (NAS) kan duiken om meer te weten te komen over familiegeschiedenissen. Zijn lezing inspireerde de aanwezigen om verder te zoeken in de rijke archieven die online beschikbaar zijn, en om eigen onderzoek te doen naar de verhalen die in deze documenten verborgen liggen.
De aanwezigen waren zichtbaar onder de indruk van het verhaal van Petrus Frederik Bijderhand en de inzichten die dr. van Galen tijdens zijn lezing deelde. Velen voelden zich geïnspireerd om zelf de archieven in te duiken en zo meer te ontdekken over de geschiedenis van slavernij en de mensen die het hebben meegemaakt.
